Συνεξάρτηση: Όταν το “εμείς” σβήνει το “εγώ”
Η συνεξάρτηση είναι ένα μοτίβο σχέσεων όπου βάζουμε συνεχώς τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές μας. Νιώθουμε υπεύθυνοι για την ευτυχία τους, δυσκολευόμαστε να πούμε «όχι» και συχνά αντλούμε την αξία μας μόνο μέσα από το πόσο απαραίτητοι είμαστε.
Όμως γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό και από που προέρχεται;
Μπορεί να προέρχεται από εμπειρίες στην παιδική ηλικία (γονείς με εθισμό, ψυχικές δυσκολίες, συναισθηματική παραμέληση).
Ίσως γιατί ζήσαμε τραυματικές σχέσεις ή παίξαμε ρόλους όπου μάθαμε να «θυσιάζουμε» τον εαυτό μας για να διατηρήσουμε την αγάπη.
Και λόγω όλων των παραπάνω βιώνουμε συχνά τον φόβο εγκατάλειψης ή απόρριψης, έχουμε την ανάγκη να «σώζουμε» ή να ελέγχουμε τον άλλον, μας είναι πολύ δύσκολο να θέσουμε όρια και να πούμε «όχι». με αποτέλεσμα πολλές φορές να έχουμε χαμηλή αυτοεκτίμηση και έντονη συναισθηματική εξάντληση.
Δεν είναι περίεργο λοιπόν να βρεθούμε σε μια δυσλειτουργικές σχέση, να χάσουμε την ταυτότητά μας, να νιώθουμε πως πλέον δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, να νιώθουμε άγχος, κατάθλιψη και ένα συνεχές αίσθημα κενού. Να νιώθουμε χαμένοι…
Υγιής αλληλεξάρτηση vs Συνεξάρτηση:
Μπορούμε και είναι στο χέρι μας να επιλέξουμε την αλληλεξάρτηση και όχι την συνεξάρτηση γιατί έτσι επιλέγουμε την ισορροπία. Δηλαδή στηρίζουμε και στηριζόμαστε, χωρίς να χάνουμε τον εαυτό μας. Στη συνεξάρτηση χανόμαστε μέσα στις ανάγκες του άλλου, φοβούμενοι ότι αν βάλουμε όρια θα χάσουμε τη σχέση. Και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται δουλειά. Τίποτα δεν είναι μαγικό και σίγουρα δεν δουλεύει επειδή αποφασίσαμε να σκεφτόμαστε “θετικά”.
… και τελικά τι μπορούμε να κάνουμε?
• Ας καλλιεργήσουμε την αυτογνωσία και ας αναγνωρίσουμε τα μοτίβα μας. Ας αναστοχαστούμε για τις εμπειρίες, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις μας. Πως αντέδρασα σε αυτή την κατάσταση? Τι ανάγκη μου εκφράστηκε?
• Ας επιλέξουμε να λέμε «όχι» όταν πρέπει και να βάζουμε υγιή όρια. Επιλέγουμε να αρνηθούμε χωρίς υπερβολικές δικαιολογίες, με ήρεμο και σταθερό τόνο. Προτείνουμε, αν είναι εφικτό, εναλλακτικές και έτσι δείχνουμε καλή πρόθεσή και ταυτόχρονα δεν παραβιάζουμε τα όριά μας.
• Ας δώσουμε χρόνο για αυτοφροντίδα. Αυτοφροντίδα δεν σημαίνει φέρομαι εγωιστικά και νοιάζομαι επιδεικτικά μόνο για μένα. Αυτοφροντίδα σημαίνει το να φροντίζεις τον εαυτό σου με τρόπους που σε βοηθούν να παραμένεις σωματικά, ψυχικά και συναισθηματικά υγιής.
• Ας ενδυναμώνουμε την αυτοεκτίμηση μας αναγνωρίζοντας τα επιτεύγματά μας και ας είναι μικρά. Έτσι ενισχύουμε την θετική αυτοαντίληψη. Ας δοκιμάσουμε να καλλιεργήσουμε την κατανόηση, όχι μόνο προς τους άλλους, αλλά και προς τον εαυτό μας ακόμα και αν αποτύχουμε. Η αυστηρή αυτοκριτική δεν μας προσφέρει βελτίωση. Ας θέσουμε ρεαλιστικούς στόχους που μας βοηθούν να χτίσουμε σταδιακά την αίσθηση της ικανότητας και της αξίας.
• Ας ζητήσουμε στήριξη μέσα από θεραπεία ή ομάδες υποστήριξης.
Η συνεξάρτηση δεν είναι αγάπη. Είναι φόβος να χάσουμε τον άλλον – ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να χάσουμε τον εαυτό μας.
Η αληθινή αγάπη ξεκινά από τη φροντίδα και το σεβασμό προς τον ίδιο μας τον εαυτό.
Γράφει η Τζένη Τσελεμπή
Σύμβουλος Προσωπικής & Επαγγελματικής Ανάπτυξης
www.bestlife.gr